Kruszywa budowlane, ogrodowe, drogowe – jak się je wykorzystuje?
Kruszywa to surowce o ogromnej różnorodności i bardzo szerokim zastosowaniu. Są używane niemal od początku rozwoju cywilizacji, a zapotrzebowanie na nie nieustannie wzrasta – szacuje się, że na całym świecie zużywa się dziesiątki miliardów ton tego typu materiałów rocznie. Jesteś ciekawy, czym różnią się poszczególne typy kruszyw i jak się je wykorzystuje? Dowiedz się więcej.
Czym jest kruszywo?
Zastanawiasz się, czym jest kruszywo? To materiał sypki o ziarnistej strukturze, pochodzenia organicznego lub mineralnego. Aby najlepiej zobrazować charakterystykę kruszyw, wystarczy podać kilka ich przykładów. To np.:
- piasek
- żwir
- pospółka
- tłuczeń
- grys
- kamień łamany
Za kruszywa naturalne uznaje się wszystkie tego typu surowce pochodzące ze złóż (skał) naturalnych, które nie zostały poddane żadnej obróbce poza tą mechaniczną. Kategoria ta obejmuje materiały żwirowo-piaskowe, a także łamane – produkowane ze skał litych takich jak np. bazalt, granit, dolomit, piaskowiec czy wapień i powstające w wyniku ich kruszenia. Materiały poddawane obróbce termicznej lub innej niż mechaniczna uznawane są za kruszywa sztuczne. To np. keramzyt, perlit ekspandowany czy żużel paleniskowy. Ponadto można wyróżnić kruszywa z recyklingu, które powstają w wyniku przeróbki nieorganicznego materiału zastosowanego poprzednio w budownictwie (np. asfaltu drogowego, betonu, cegły).
Podział kruszyw
Kruszywa najczęściej dzieli się jednak nie ze względu na pochodzenie, a ze względu na zastosowanie. Zgodnie z tym kryterium wyróżniamy m.in.:
- kruszywa budowlane
- kruszywa drogowe
- kruszywa ogrodowe
Jest to jednak podział dość umowny, ponieważ niektóre z surowców mogą się sprawdzać w różnych zastosowaniach. Znacznie bardziej istotny wydaje się podział ze względu na tzw. frakcję, czyli ziarnistość. W zależności od wymiarów cząsteczek wyróżnia się kruszywa:
- drobne – o średnicy ziaren mniejszej lub równej 4 mm
- grube – o średnicy ziaren 4 – 63 mm
- bardzo grube – o średnicy ziaren 63 – 250 mm
- wypełniacze – kruszywo o średnicy nie większej niż 2 mm, którego większość ziaren (co najmniej 75%) przechodzi przez sito 0,063 mm
- kruszywa naturalne żwirowe (mieszanki) – kruszywo o uziarnieniu 0 – 8 mm pochodzenia lodowcowego lub rzecznego
- kruszywo o uziarnieniu ciągłym – mieszanka o uziarnieniu 0 – 63 mm
- pyły – frakcja o ziarnach przechodzących przez sito 0,063 mm
Ponadto materiały tego typu można podzielić ze względu na gęstość objętościową na:
- ciężkie – o gęstości wyższej lub równej 3000 kg/m3
- zwykłe – o gęstości 2000–3000 kg/m3
- lekkie – o gęstości poniżej 2000 kg/m3
Przy wyborze kruszywa należy zwracać uwagę na wszystkie te parametry. Pozwoli to upewnić się, że materiał nada się do konkretnego zastosowania.
Kruszywa budowlane – zastosowanie
Jedną z najczęściej wykorzystywanych grup są kruszywa budowlane. To materiały o zróżnicowanych parametrach, które łączy wykorzystanie w szeroko pojętym budownictwie. Stosuje się je m.in. do tworzenia:
- zapraw murarskich
- tynków
- mas bitumicznych
- klejów
- podsypki pod nawierzchnie (np. podjazdy, chodniki, ścieżki z kostki brukowej)
Najczęściej wykorzystywane są kruszywa naturalne, jednak niekiedy również stosuje się te sztuczne lub z recyklingu – w zależności od typu wykonywanych prac.
Kruszywa drogowe – zastosowanie
Niektóre z surowców określa się jako kruszywa drogowe. To wszystkie materiały, które służą do konstrukcji dróg, ale także innych nawierzchni (np. parkingów, ścieżek rowerowych, ciągów pieszych czy płyt lotnisk). Najczęściej musi je charakteryzować bardzo wysoka odporność, dlatego najchętniej w drogownictwie wykorzystuje się surowce powstałe z najtwardszych skał, które nie ulegają zniszczeniu pod wpływem działania warunków atmosferycznych, a więc z granitu, bazaltu czy porfiru. Z kruszyw drogowych wykonuje się przede wszystkim:
- mieszanki bitumiczne na nawierzchnie
- mieszanki betonowe
- poszczególne warstwy nawierzchni drogowych
- nasypy
- podbudowy i utwardzania dróg
Kruszywa ogrodnicze – zastosowanie
Niektóre z kruszyw nazywa się także ogrodniczymi. To materiały o szerokim zastosowaniu wokół domu czy też na działce rekreacyjnej, ale również w miejskich ogrodach i parkach oraz na skwerach. Do tej grupy często zalicza się również kruszywa dekoracyjne. To przede wszystkim żwiry, piaski i grysy o atrakcyjnym wyglądzie. Kruszywa ogrodnicze mają zastosowanie jako:
- podsypki
- nawierzchnia ścieżek
- ozdoba oczka wodnego
- wypełnienie luk pomiędzy rabatami
- utwardzenie lub dekoracja podjazdu
- zabezpieczenie przed rozrastaniem się chwastów
W ogrodzie można wykorzystywać zarówno kruszywa łamane, jak i otoczaki w różnych rozmiarach. Różnorodność kruszyw jest spora, a ich zastosowanie jeszcze szersze. Jeśli zależy Ci na określonych parametrach i jakości materiału, skontaktuj się z nami. Chętnie dostarczymy Ci właściwy surowiec do określonych prac.